آرا و اندیشه های حضرت خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی (رضی الله عنه ورضوا عنه) / نظریه عشق،

درباره پیدایش جهان،فرهنگ نظریه‌های عرفای جهان اسلام،جلد دوم،انتشارات مختوم قلی فراغی،مولف؛محمد عبدالصمد(صمد)بدراق نژاد:
نظریه عشق؛
پرتو حسنت زتجلی دم زد
عشق، پیدا شد و آتش به همه عالم زد
توضیح اول ؛لسان الغیب حافظ شیرازی،آشکار سازی جهان از سوی خداوند متعال را ناشی از عشق می داند،عرفای کبار،جهان را اسم ظاهر خداوند گفته اند،ظاهر وباطن اوست،پیدا و پنهان هموست، درجایی دیگر آمده است،رب بواسطه رب بودن مربوب می طلبد

توضیح دوم؛ تجلی به معنای برآمدن می باشد،خداوند خیر محض است،قاعده خیرمحض؛از خیر محض ،خیر محض صادر می شود،محبت و عشق، نگاه خداوند به عالم صنع بود،اما نام خداوند درهر موجودی به پاکی سروده می شود،و همیشگی است،همانگونه که دستگاه خلقت،بی آلایش است،و خطا بر قلم صنع نرفته است.

توضیح سوم؛
جهان از دریای جان پرشده است و همه هستی از عشق به آن لایزال درحرکت است،حرکت از گرمای وجود است منتها ی آن مبدا عالم می باشد،دوست داشته و دوست دارنده اوست،عشق واسطه کمال است،هرچند بین عاشق و معشوق هیچ گونه حجابی حائل نیست،جان کلام اینکه عشق از وجودی کمال یافته حکایت دارد،هزاران سال است که شاعران جهان و همه گیتی را درنوردیده است.