قارون علیه اللعنه در دیوان فراغی
قارون علیه اللعنه در دیوان فراغی
سلسله مقالات فرهنگ قرآنی و اسلامی فراغی (۱۱)
(با همکاری بنیاد فرهنگی نظریه همگرایی تمدن ها)
تحقیق : حافظ اراز محمد آخوند یمرلی
قارون علیه اللعنه در دیوان فراغی
نام « قارون » ۱۳ بار در دیوان مخدومقلی فراغی در اشعار :
ربّیم جلیل ـ دون بولسا ـ گیدیجی بولما ـ برپا بولدی بو دنیا ـ یلدیم توت ـ گچمه لی دنیا دیر ـ ایامی گؤردیم ـ أده جک سن ـ عار بیله ـ اقبال بولمدی ـ سالی ، دنیا هی ـ ایوانی دؤرت ـ جان چیقار آمده است .
قارون مردی ثروتمند از قوم بنی اسرائیل بود که به موسی علیه السلام ایمان نیاورد و به دعای موسی (ع) خدا گنج و ثروت او را به زمین فرو برد و در اخبار آمده است که آن گنج همچنان در حال فرو رفتن در قعر زمین است .
گنجِ قارون که فرو می شود از قهر هنوز خوانده باشی که هم از غیرتِ درویشان است (حافظ)
در آیات ۷۶ تا ۸۳ سوره ی قصص قرآن مجید حکایت حال او آمده است .
*
ثروت و گنج قارون
قرآن ؛ ثروت قارون را چنین توصیف می‌کند:
… وَءَاتَيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلۡعُصۡبَةِ أُوْلِي ٱلۡقُوَّةِ … ٧٦ (۷۶ قصص)
ما آن‌قدر از گنج‌ها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود .
همچنین آیه : فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ فِي زِينَتِهِۦۖ … ٧٩ (۷۹ قصص)
قارون با زیور و تجمل بر قومش وارد شد. نشان می‌دهد او در آشکار ساختن ثروت خود و فخر فروشی به آن ، ابائی نداشت.
لیلی اوچین نه جبر اتدینگ مجنونا ظالم، انصاف ایله بو نأحق خونا
گونده قیرق آت بزأپ بردینگ قارونا عیسا میدار بردینگ یکه خَر بیله
*
همایون قۏرغانین سالدیران هارون هانی دنیانی دؤرت بؤلن فریدون
قیرق شهری قیزیلدان دۏلدۇران قارون گؤزی قۇمدان دۏلدی پولدان دۏلمادی
*
گر تاپسانگ دنیاده ملک اسکندر قارونینگ مالی هم بولسا میسَّر
آخری بولار سن یرگه برابر کؤنگۆلده من - منلیک ادیجی بولما
*
ایستأر سن ، عالم نی قاپسانگ قارون بو‌لو‌پ گنجه دپسنگ
حلال ، حرام، هر نه تاپسانگ گؤزۆنگ یۇ‌مۇ‌پ ، یۇ‌وداجاق سن
*
قارون بو دنیانی آلدی مال بیلن ابلیس عاصی بولدی، گلمز یو‌ل بیلن
*
یر یۆزی دۏلدورماز گؤزۆنگ خانه‌سین قارون کیمین قازانانینگ کأن بولسا
*
یو‌لداش بو‌لسانگ دیله دوشمز مو‌ر بیله فرش تاپمایین ، بیله یاتسانگ مار بیله
ییگریم آلتی کر‌ت ، یوز مۆنگ ار بیله قارون خزینه سین قو‌لا آلدیم توت
*
سرانجام نافرمانی قارون و فرو رفتن او به زمین
با گذشت زمان ، قارون شروع به نافرمانی کرده و موجب خشم خداوند و پیامبرش حضرت موسی (ع) شد . از مجموع آیات قرآن به دست می‌آید که سرکشی او بیشتر به جهت غرور و تکبر بوده است .
قرآن ، عذاب الهی که موجب نابودی قارون شد را چنین نقل می‌کند :
فَخَسَفۡنَا بِهِۦ وَبِدَارِهِ ٱلۡأَرۡضَ فَمَا كَانَ لَهُۥ مِن فِئَةٖ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُنتَصِرِينَ ٨١
سپس ما ، او و خانه اش را در زمین فرو بردیم و گروهی نداشت که او را در برابر عذاب الهی یاری کنند و خود نیز نمی توانست خویشتن را یاری دهد.
قیرق شهری قیزیلدان دۏلدۇران قارون گؤزی قۇمدان دۏلدی پولدان دۏلمادی
*
مخدومقلی:
اول کیم ایدی، گنج مالی، توپراغا باتدی گیتدی؟
معروفی:
قارونینگ گنجی مالی توپراغا باتدی گیتدی
*
مال ییغنادی قارون زکات برمه‌دی مالی بیلن یره یوو‌تدی بو دنیا
*
یر یۆزی دۏلدورماز گؤزۆنگ خانه‌سین قارون کیمین قازانانینگ کأن بولسا
*
هیچ کیم مو‌ندا تو‌تماز او‌رو‌ن ساغلیقدا دؤکۆپ – ساچ بارین
مالی ییغناپ، نأتدی قارون تاشلاپ قاچمالی دنیادیر
*
هارون، قارون، سلیمانی یۇوۇتدینگ بۇدۇر سنینگ ایشینگ، بلی، دنیا هی
*
سرپیجی قارون از پرداخت زکات :
وَٱبۡتَغِ فِيمَآ ءَاتَىٰكَ ٱللَّهُ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَۖ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ ٱلدُّنۡيَاۖ وَأَحۡسِن كَمَآ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ وَلَا تَبۡغِ ٱلۡفَسَادَ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ ٧٧ (۷۷قصص)
و با آنچه الله به تو بخشیده است ، [ثوابِ] سرای آخرت را بجوی و [در عین حال ،] بهره‌ات را از [زندگی] دنیا نیز فراموش نکن ؛ و چنان که الله به تو نیکی کرده است ، تو نیز [به بندگانش] نیکی کن و هرگز در پیِ تبهکاری [و فساد] در زمین نباش . بی‌تردید ، الله مفسدان را دوست ندارد .
کیمنی یوز عشرت بیله کیم‌نینگ اییرگه نانی یۏق
کیم‌لری قارون‌کیبی ییغمیشدی خیر-احسانی یۏق
*
پیغمبرلار موندان وفا گورمه‌دی محنت چکدی ذوق و صفا سۆرمه‌دی
مال ییغنادی قارون زکات برمه‌دی مالی بیلن یره یوو‌تدی بو دنیا
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.